آش اوماج آذری؛ رقیق و مقوی مخصوص روزهای بیماری
آش اوماج یکی از غذاهای سنتی و درمانی مردم آذربایجان است که بافتی سبک، طعمی دلچسب و خواصی فوق‌العاده دارد. این آش ساده و مقوی به طور ویژه در روزهای بیماری، سرماخوردگی یا ضعف عمومی بدن مصرف می شود و به دلیل وجود آرد، سبزیجات، دوغ یا شیر و گاهی گوشت، به راحتی هضم شده و بدن را تقویت می کند.
در این مقاله، طرز تهیه آش اوماج آذری به صورت مرحله به مرحله آموزش داده می شود و درباره خواص درمانی و نکات کلیدی آن نیز توضیح داده خواهد شد.
آش اوماج چیست؟
واژه «اوماج» در زبان ترکی به معنای خرده خمیر یا دانه های خمیری کوچک است. در آش اوماج آذری، آرد و آب با دست به صورت گلوله های کوچک درآورده می شوند و در مایع آش ریخته می شوند تا قوامی لطیف و نیمه چسبنده به غذا بدهند.
این آش در مناطق مختلف آذربایجان به شکل های گوناگون پخته می شود. برخی از آن ها با دوغ، برخی با شیر و بعضی هم با پیاز داغ و گوشت تهیه می شوند. در هر صورت، نتیجه یک غذای درمانی، نرم، مغذی و آرام بخش است.
مواد لازم برای آش اوماج (برای ۴ نفر)
| مواد اولیه | مقدار |
|---|---|
| آرد گندم | ۱ پیمانه |
| آب برای خمیر | به مقدار لازم |
| سبزی آش (تره، جعفری، گشنیز) | ۳۰۰ گرم خرد شده |
| دوغ یا شیر | ۲ لیوان |
| نخود یا لپه پخته | ½ لیوان |
| سیر | ۳ حبه رنده شده |
| پیاز | ۱ عدد بزرگ |
| نعنا خشک | ۱ قاشق غذاخوری |
| نمک، فلفل، زردچوبه | به میزان لازم |
| روغن | ۳ قاشق غذاخوری |
طرز تهیه مرحله به مرحله
مرحله اول: تهیه اوماج آذری (گلوله های خمیری)
- آرد را در یک سینی بریزید.
- با دست آرام‌آرام آب را به آرد اضافه کنید و هم‌زمان با نوک انگشتان، خمیر را به صورت گلوله های ریز درآورید.
- نباید خمیر ورز داده شود یا گلوله ها بزرگ باشند. هدف دانه های ریز و خشک شده است.
- آن ها را حدود نیم ساعت در هوای آزاد بگذارید تا کمی خشک شوند.
مرحله دوم: آماده سازی پایه آش
- پیاز را خرد کرده و در روغن تفت دهید تا طلایی شود.
- زردچوبه و سیر رنده شده را اضافه کنید و ۱ دقیقه تفت دهید.
- سبزی های خرد شده را اضافه کنید و ۵ دقیقه دیگر تفت دهید.
- لپه پخته را نیز اضافه کرده و با ۳ لیوان آب اجازه دهید تا سبزی نیم پز شود.
مرحله سوم: افزودن اوماج
- دانه های اوماج را کم کم داخل آش بریزید و هم بزنید تا گلوله نشوند.
- اجازه دهید ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بجوشد تا کاملا بپزد و کمی لعاب دار شود.
مرحله چهارم: افزودن دوغ یا شیر
- در مرحله آخر، دوغ یا شیر را اضافه کنید و اجازه دهید چند جوش بزند.
- اگر از شیر استفاده می کنید، حرارت را کم کنید تا نبرد.
- نمک و فلفل را تنظیم کرده و آش را با نعنا داغ تزیین کنید.
نکات کلیدی برای پخت بهتر
- اوماج‌ها باید ریز و یک‌دست باشند تا هنگام پخت به هم نچسبند.
- در صورت استفاده از دوغ، از دوغ محلی یا کم نمک استفاده کنید.
- اضافه کردن کمی کره یا روغن حیوانی در پایان، طعم سنتی و مقوی تری به آش می دهد.
- اگر می خواهید آش غلیظ تر باشد، مقدار بیشتری اوماج بریزید.
- خواص درمانی آش اوماج
- تقویت بدن در زمان بیماری، سرماخوردگی و ضعف
- مناسب کودکان، سالمندان و افرادی با معده حساس
- آرام بخش معده و دستگاه گوارش
- افزایش انرژی و بهبود سیستم ایمنی
روش سرو
- این آش معمولا به صورت داغ سرو می شود.
- می توانید روی آن را با نعنا داغ، سیر داغ و کمی ماست محلی تزیین کنید.
- برای وعده ناهار سبک، شام یا سحری در ماه رمضان بسیار مناسب است.
جمع بندی
آش اوماج آذری یک غذای سنتی، درمانی و سبک است که در کمتر از نیم ساعت آماده می شود و طعم آن دل چسب و آرام بخش است. ترکیب ساده اما هوشمندانه ای از خمیر، سبزی، سیر و دوغ یا شیر، آن را به یکی از گزینه های محبوب در خانه های ترک زبان ایران و حتی مناطق دیگر تبدیل کرده است.
